POSTANOWIENIE
Dnia 15 lipca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Oktawian Nawrot (przewodniczący)
SSN Marek Dobrowolski (sprawozdawca)
SSN Janusz Niczyporuk
w sprawie z protestu J.B.
przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
w dniu 15 lipca 2025 r.,
pozostawia protest bez dalszego biegu.
UZASADNIENIE
Dnia 2 lipca 2025 r. (data prezentaty Sądu Najwyższego) J.B. (dalej: „wnosząca protest”) wniosła do Sądu Najwyższego protest przeciwko ważności wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej zarządzonych na dzień 18 maja 2025 r. Wniesienie protestu nastąpiło poprzez jego nadanie w dniu 14 czerwca 2025 r. za pomocą zagranicznego operatora pocztowego R.M. z Wielkiej Brytanii.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Protest należało pozostawić bez dalszego biegu.
Zgodnie z art. 321 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 365; dalej: „k.wyb.”) protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 14 dni od dnia podania wyników wyborów do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą (dalej: PKW). Nadanie w tym terminie protestu w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego.
Ponadto, z art. 321 § 2 k.wyb. jednoznacznie wynika, że w odniesieniu do wyborcy przebywającego za granicą lub na polskim statku morskim wymogi wymienione w § 1 uważa się za spełnione, jeżeli protest został złożony odpowiednio właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku. Wyborca obowiązany jest dołączyć do protestu zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju, pod rygorem pozostawienia protestu bez biegu.
Natomiast w świetle art. 322 § 1 k.wyb. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną lub niespełniający warunków formalnych określonych w art. 321 k.wyb. Ponadto ze wskazanego przepisu jednoznacznie wynika, że niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do wniesienia protestu.
Państwowa Komisja Wyborcza ogłosiła wyniki wyborów na Prezydenta RP w dniu 2 czerwca 2025 r., a więc ostateczny termin do wniesienia protestu wyborczego upłynął dnia 16 czerwca 2025 r.
W niniejszej sprawie z treści protestu wynika, że wnosząca protest przebywa w Wielkiej Brytanii, lecz nie ustanowiła pełnomocnika zamieszkałego w kraju, ani pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju. Wprawdzie wnosząca protest nadała przesyłkę w zagranicznej placówce pocztowej do dnia 16 czerwca 2025 r. (tj. do dnia ustawowego terminu na składanie protestów), jednakże podkreślenia wymaga, że nadanie protestu wyborczego w innej niż polska placówce operatora pocztowego nie może zostać uznane za równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego w ustawowym terminie (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego: z 18 lipca 2019 r., I NSW 65/19; z 5 grudnia 2023 r., I NSW 822/23; z 10 lipca 2024 r., I NSW 35/24). Wnosząca protest nie skorzystała z możliwości złożenia protestu właściwemu terytorialnie konsulowi, ani też nie nadała pisma w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe, co w rezultacie prowadzi do konieczności potraktowania przedmiotowego protestu jako złożonego w dniu wpływu do Sądu Najwyższego, a zatem w dniu 2 lipca 2025 r., czyli po upływie ustawowego terminu na składanie protestów wyborczych. Wskazany protest został zatem wniesiony po ustawowym terminie, a więc nie spełnił warunków określonych w art. 321 § 1 i 2 k. wyb.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy, na podstawie art. 322 § 1 k.wyb. w zw. z art. 321 § 1 i 2 k.wyb., orzekł jak w sentencji postanowienia, pozostawiając protest bez dalszego biegu.
Z.G.
[a.ł]
Marek Dobrowolski Oktawian Nawrot Janusz Niczyporuk