POSTANOWIENIE
Dnia 27 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Joanna Lemańska (przewodniczący)
SSN Grzegorz Pastuszko (sprawozdawca)
SSN Mirosław Sadowski
w sprawie z protestu M. J.
przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej,
z udziałem Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej i Prokuratora Generalnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
w dniu 27 czerwca 2025 r.,
pozostawia protest bez dalszego biegu.
Grzegorz Pastuszko Joanna Lemańska Mirosław Sadowski
[D.Z.]
UZASADNIENIE
M. J. (dalej także: „wnoszący protest”) pismem z 15 czerwca 2025 r. wniósł do Sądu Najwyższego protest wyborczy przeciwko „ważności wyborów Prezydenta RP przeprowadzonych w dniu 1 czerwca 2025 roku”. W proteście tym zawnioskował o ponowne przeliczenie głosów wyborczych II tury we wszystkich komisjach wyborczych. Jak zaznaczył, uczynił to „w związku z sytuacją, która się pojawiła, że wykryto błędy polegające na odwrotnym przypisaniu głosów jednego kandydata innemu kandydatowi w niektórych komisjach, nie ma gwarancji, że nie wystąpiły tysiące podobnych błędów w innych komisjach, których ktoś nie zauważył, zarówno w protokołach jak i w procesie głosowania”. Jego zdaniem „jedynym sposobem sprawdzenia i przywrócenia zaufania do wyników wyborów, jest ich ponowna weryfikacja całościowa pod nadzorem Sądu Najwyższego. Dokonanie wyboru na prezydenta ma skutki na kolejne 5 lat, w związku z tym chcę mieć pewność jako obywatel i wyborca, że wyniki, które zostały opublikowane, są prawdziwe. Chcę ufać procesowi wyborczemu i Państwu prawa”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 129 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.) wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej na zasadach określonych w ustawie.
Zasady i tryb przeprowadzania wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej oraz warunki ważności tych wyborów określa ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. 2025, poz. 365, dalej: „k.wyb.”).
Zgodnie z art. 82 § 1 k.wyb. przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi określonej osoby może być wniesiony protest z powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom, określonego w rozdziale XXXI Kodeksu karnego, mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wynik wyborów (pkt 1) lub naruszenia przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów (pkt 2).
Według art. 321 § 3 k.wyb. wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty.
W nawiązaniu do przywołanych regulacji w orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że wszelkie zarzuty, inne niż te określone w art. 82 § 1 k.wyb., stanowią wyjście poza przewidziany w kodeksie wyborczym przedmiot protestu, co czyni go niedopuszczalnym (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z: 11 czerwca 2015 r., III SW 60/15; 31 lipca 2020 r., I NSW 2027/20; 31 lipca 2020 r., I NSW 2286/20).
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy stwierdza, że wnoszący protest nie sformułował żadnych zarzutów i w konsekwencji nie przedstawił, ani nie wskazał żadnych dowodów. Oznacza to, że protest nie spełnia wymogów formalnych, jakie określają przepisy obowiązującego prawa.
Wobec dokonanych ustaleń Sąd Najwyższy pozostawia protest bez dalszego biegu. Przesądza o tym art. 322 § 1 k.wyb., z którego jasno wynika, że takie rozstrzygnięcie musi zostać wydane, m.in. jeśli protest nie spełnia warunków określonych w art. 321 k.wyb.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy, na podstawie art. 322 § 1 w zw. z art. 321 § 3 k.wyb., orzekł jak w sentencji postanowienia.
Grzegorz Pastuszko Joanna Lemańska Mirosław Sadowski
[D.Z.]
[r.g.]