Sygn. akt I NSP 81/18
POSTANOWIENIE
Dnia 24 stycznia 2019 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Grzegorz Żmij (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Tomasz Demendecki
SSN Mirosław Sadowski
w sprawie ze skargi T. M.
z udziałem Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Apelacyjnego w […]
na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w […] w sprawie V AGa […]
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 24 stycznia 2019 r.
oddala skargę.
UZASADNIENIE
Skargą z dnia 16 października 2018 r. T. M. zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika adw. J. C., wniósł o: (1) stwierdzenie, że w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w […] w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt V AGa […] z powództwa skarżącego, przeciwko E. Sp. z o.o. z siedzibą w G. oraz Szpitalowi […] Sp. z o.o. z siedzibą w P., doszło do przewlekłości postępowania, (2) zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w […] kwoty 5.000 zł na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki; (3) wydanie Sądowi rozpoznającemu wskazaną sprawę zalecenia wyznaczenia terminu rozprawy apelacyjnej w terminie miesiąca od rozpoznania skargi, (4) zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w […] zwrotu kosztów tego postępowania.
Uzasadniając skargę strona wskazała, że w dniu 28 czerwca 2017 r. wniosła apelację od wyroku Sądu Okręgowego w G., wydanego w sprawie prowadzonej pod sygn. akt: X GC […] w dniu 11 maja 2017 r. Następnie po przeprowadzeniu postepowania z wniosku T. M. o zwolnienie od kosztów sądowych i ostatecznie uiszczeniu opłaty od apelacji w dniu 2 listopada 2017 r., akta sprawy X GC […] zostały przekazane Sądowi Apelacyjnemu w […], do którego wpłynęły w dniu 27 listopada 2017 r. Jak podał skarżący do dnia wniesienia skargi Sąd Apelacyjny nie tylko nie rozpoznał środka odwoławczego, ale nawet nie wyznaczył w sprawie terminu rozprawy apelacyjnej. Przewlekłość postępowania sądowego uniemożliwia przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego dochodzonej przez skarżącego od Szpitala w P. kwoty 228.113,30 zł wraz z należnymi odsetkami od 2015 r., bowiem spółka E. nie posiada majątku, z którego egzekucja mogłaby być prowadzona. W ocenie skarżącego kwota 5.000 zł, o której przyznanie wnosi uzasadniona jest tym, że od blisko roku, w związku z przewlekłością postepowania, skarżący pozbawiony jest możliwości dochodzenia kwoty 228.113,30 zł.
W odpowiedzi na skargę z dnia 29 listopada 2018 r. Skarb Państwa – Prezes Sądu Apelacyjnego w […] zgłosił swój udział w wywołanym skargą T. M. postępowaniu oraz wniósł o oddalenie skargi.
Uzasadniając swoje stanowisko uczestnik postępowania podał, że akta sprawy wraz z apelacją przedstawiono Sądowi Apelacyjnemu w […] w dniu 27 listopada 2017 r. Wówczas sprawie nadano sygnaturę V ACa […] i skierowano na kalendarz akt oczekujących na sprawdzenie braków formalnych. W dniu 30 listopada 2017 r. dołączono do akt sprawy odpowiedź pozwanego na apelację. Przewodniczący wydziału w dniu 29 grudnia 2017 r. zarządził zakreślenie sprawy w repertorium ACa i z dniem 2 stycznia 2018 r. wpisano sprawę do repertorium AGa nadając jej numer […], a następnie ponownie skierowano na kalendarz akt oczekujących na sprawdzenie braków formalnych apelacji. Zarządzeniem z dnia 4 października 2018 r. po zarejestrowaniu sprawy w systemie SLPS, nadaniu symbolu i kategorii sprawy, przedłożono akta sprawy Przewodniczącemu Wydziału celem sporządzenia tzw. rozpiski oraz dołączono raport z losowania. Jak wskazał w uzasadnieniu odpowiedzi na skargę uczestnik postępowania, w V Wydziale Cywilnym Sądu Apelacyjnego w […] czas oczekiwania na rozprawę wynosi około 16 miesięcy, a sprawy rozpoznawane są według kolejności wpływu, zaś sprawa, w której skargę wniesiono nie należy do kategorii spraw pilnych. Skarb Państwa odniósł się również do problemów związanych z niewystarczającą liczbą orzeczników i nieobsadzonymi stanowiskami sędziowskimi, jak również znacznym obciążeniem pracą.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga z uwagi na jej bezzasadność podlegała oddaleniu.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (jednolity tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 75; dalej: ustawy o skardze na przewlekłość) strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania). Stosownie do treści art. 2 ust. 2 ustawy o skardze na przewlekłość, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.
Ustawa o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w swojej treści wprost nie określa, jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że o przewlekłości postępowania apelacyjnego można zasadniczo mówić w przypadku bezczynności sądu drugiej instancji polegającej na niewyznaczeniu rozprawy apelacyjnej, która trwa co najmniej 12 miesięcy (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 12 maja 2005 r., III SPP 96/05, OSNP 2005 nr 23, poz. 384; z dnia 16 marca 2006 r., III SPP 10/06, OSNP 2007 nr 7-8, poz. 120; z dnia 21 marca 2006 r., III SPP 13/06, OSNP 2007 nr 7-8, poz. 121; z dnia 18 maja 2016 r., III SPP 53/16, LEX nr 2056884, z dnia 14 lipca 2016 r., III SPP 55/16, LEX nr 2122413; z dnia 7 marca 2017 r., III SPP 6/17, LEX nr 2261732, z dnia 21 lutego 2018 r., III SPP 3/18, LEX nr 2456369, z dnia 13 grudnia 2018 r., I NSP 62/18, niepubl.).
Z analizy akt przedmiotowej sprawy wynika, iż wraz z apelacją zostały one przekazane do rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w […] w dniu 27 listopada 2017 r. Do chwili wniesienia przez T. M. skargi na przewlekłość postępowania, tj. do dnia 16 października 2018 r., upłynęło 10 miesięcy i 19 dni, a w tym czasie w sprawie podejmowano czynności techniczne polegające na jej zarejestrowaniu w repertorium ACa, wszyciu do akt odpowiedzi pełnomocnika pozwanego na apelację oraz przerejestrowaniu sprawy z repertorium ACa do AGa i wylosowaniu sędziego referenta.
W świetle powyżej opisanych okoliczności, nie można podzielić zarzutu skarżącego, że w przedmiotowej sprawie wystąpiła przewlekłość postępowania apelacyjnego. Co prawda w analizowanym okresie Sąd Apelacyjny podejmował czynności li tylko techniczne i nie wydał zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy, to jednak czas jaki minął od dnia wpływu akt wraz z apelacją do sądu drugiej instancji do chwili wniesienia skargi na przewlekłość postępowania, wynoszący 10 miesięcy i 19 dni, nie pozwala mówić o bezczynności Sądu Apelacyjnego, polegającej na niewyznaczeniu rozprawy apelacyjnej, która trwa co najmniej 12 miesięcy. Jak bowiem wskazano na początku rozważań, w orzecznictwie Sądu Najwyższego konsekwentnie przyjmuje się, że znamiona przewlekłości postępowania przypisuje się z reguły dopiero po kilkunastomiesięcznej (12-to) lub dłuższej bezczynności sądu drugiej instancji w wyznaczeniu terminu rozprawy odwoławczej.
Mając na względzie powyższe Sąd Najwyższy, nie podzielając zarzutów skargi, orzekł o jej oddaleniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o skardze na przewlekłość.