POSTANOWIENIE
Dnia 6 lutego 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Grzegorz Pastuszko
w sprawie ze skargi M. J.
na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki
w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie w sprawie o sygn.
VI S 124/23,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
w dniu 6 lutego 2025 r.:
1. odrzuca wniosek M. J. o wyłączenie sędziów Sądu Najwyższego;
2. odrzuca skargę;
3. umarza postępowanie w przedmiocie wniosku o zwolnienie
od kosztów sądowych.
UZASADNIENIE
Pismem z 9 stycznia 2025 r. (data prezentaty Sądu Apelacyjnego w Warszawie) pełnomocnik M. J. (dalej: „skarżący”) – adwokat A. N. na wyraźne żądanie strony i w jej imieniu złożył skargę na przewlekłość postępowania przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie w sprawie VI S 124/23.
Skarżący wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania i o zasądzenie od organu na rzecz strony kwoty, jaką Sąd procedujący w sprawie skargi uzna za uzasadnioną w celach prewencyjnych, lecz nie mniej niż 6000 zł, tytułem przewlekłości postępowania, kosztów zastępstwa prawnego oraz wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych. Jednocześnie skarżący w skardze złożył również w trybie art. 49 k.p.c. wniosek o wyłączenie imiennie wskazanych sędziów Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek o wyłączenie sędziów Sądu Najwyższego został złożony w treści skargi, a zatem jeszcze przed wyznaczeniem składu orzekającego w niniejszym postępowaniu ze skargi na przewlekłość postępowania. W związku z powyższym wskazać należy, że zgodnie z uchwałą składu siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z 26 lipca 2019 r., I NOZP 1/19, wniosek o wyłączenie sędziego niewyznaczonego do rozpoznania sprawy jest niedopuszczalny, zaś sędzia objęty takim wnioskiem może zasiadać w składzie sądu rozpoznającego wniosek. Zważyć również należy, że zgodnie z obowiązującym od 1 lipca 2023 r. art. 531 § 1 pkt 3 k.p.c. niedopuszczalny jest wniosek o wyłączenie sędziego niebędącego członkiem składu orzekającego. W konsekwencji wniosek taki podlega odrzuceniu jako niedopuszczalny.
Niezależnie od powyższego Sąd Najwyższy wskazuje, że zgodnie z Uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 10 października 2024 r., III CZP 44/23, której nadano moc zasady prawnej, wniosek o wyłączenie sędziego od rozpoznania sprawy oparty wyłącznie na okolicznościach towarzyszących powołaniu tego sędziego nie wywołuje skutków prawnych; w takiej sytuacji stosuje się per analogiam art. 531 § 2 i 3 k.p.c.
Artykuł 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jedn. Dz.U. 2023, poz. 1725, dalej: „ustawa o skardze na przewlekłość”) zawiera zamknięty katalog postępowań, w których określonym podmiotom przysługuje uprawnienie do wniesienia skargi na przewlekłość (por. postanowienia Sądu Najwyższego z: 29 listopada 2018 r., I NSP 39/18; 6 grudnia 2011 r., KSP 11/11; 29 października 2009 r., KSP 18/09).
Powyższe nakazuje przyjąć, że w postępowaniach innych niż wymienione w katalogu określonym w art. 3 ustawy o skardze na przewlekłość skarga nie przysługuje. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w katalogu tym nie zostało uwzględnione postępowanie wywołane nie tylko skargą na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, ale i postępowania zażaleniowe na orzeczenia zapadłe w wyniku rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania.
Z treści skargi wniesionej przez pełnomocnika skarżącego wynika, że dotyczy ona postępowania wywołanego skargą na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, toczącego się przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie pod sygn. VI S 124/23 oraz złożonego przez skarżącego środka zaskarżenia w postaci zażalenia z 8 października 2023 r. któremu nie nadano biegu bez żadnych podstaw. Jak podkreślono powyżej, w postępowaniach tego rodzaju ustawodawca nie przewidział możliwości wniesienia skargi na przewlekłość, a zatem skarga ta jest niedopuszczalna i jako taka podlega odrzuceniu.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy, na podstawie art. 395 § 1 w zw. z art. 397 § 11 w zw. z 3941 § 3 k.p.c. w zw. z art. 8 ust. 2 ustawy o skardze na przewlekłość, orzekł jak w sentencji postanowienia.
Konsekwencją odrzucenia skargi na przewlekłość postępowania, wobec jej niedopuszczalności jest zbędność orzekania w przedmiocie wniosku skarżącego o zwolnienie od kosztów sądowych. Postępowanie w tym zakresie należało więc umorzyć na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o skardze na przewlekłość w zw. z art. 3941 § 3 w zw. z art. 39821 w zw. z art. 391 § 1 w zw. z art. 355 k.p.c.
[D.Z.]
r.g.