POSTANOWIENIE
Dnia 12 lutego 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Dobrowolski
w sprawie z powództwa K. N.
przeciwko Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Rejonowego w Gliwicach
o nakazanie i zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
w dniu 12 lutego 2025 r.,
na skutek skargi K. N. na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu przed Sądem Najwyższym
w sprawie o sygn. I CSK 3132/23,
1. odrzuca skargę;
2. zarządza zwrot od Skarbu Państwa - Sądu Najwyższego
na rzecz skarżącego K. N. kwoty 200,00 (dwieście) złotych tytułem stałej opłaty od skargi.
UZASADNIENIE
W dniu 16 października 2024 r. (data prezentaty Sądu Najwyższego) K. N. wniósł osobiście do Sądu Najwyższego skargę na przewlekłość postępowania przed Sądem Najwyższym w sprawie I CSK 3132/23.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga podlega odrzuceniu.
Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jedn. Dz.U. 2023, poz. 1725, dalej: „ustawa o skardze na przewlekłość”), jeżeli skarga dotyczy przewlekłości postępowania przed sądem apelacyjnym lub Sądem Najwyższym – właściwy do jej rozpoznania jest Sąd Najwyższy.
Zgodnie z art. 871 § 1 k.p.c. w postępowaniu przed Sądem Najwyższym zastępstwo strony przez adwokata lub radcę prawnego jest obowiązkowe (por. uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – zasada prawna z 16 listopada 2004 r., III SPP 42/04; postanowienia Sądu Najwyższego: z 24 lutego 2005 r., III SPP 38/05; z 18 października 2018 r., I NSP 75/18; z 16 marca 2021, I NSP 4/21; z 18 czerwca 2024 r., I NSP 167/24).
Ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (tekst jedn. Dz.U. 2023 r., poz. 614), dodano do art. 6 ustawy o skardze na przewlekłość ust. 4 w brzmieniu: „W prowadzonym przed Sądem Najwyższym postępowaniu ze skargi dotyczącej przewlekłości postępowania przed sądem apelacyjnym zastępstwo strony przez adwokata lub radcę prawnego nie jest wymagane”. Jak wynika z uzasadnienia celem nowelizacji jest potrzeba zapewnienia stronom pełniejszego prawa do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki. W ocenie ustawodawcy skoro w postępowaniu przed sądem apelacyjnym nie obowiązuje przymus adwokacko-radcowski, a okoliczności powoływane w skardze na przewlekłość dotyczą w zasadzie wyłącznie okoliczności faktycznych i nie wymagają pogłębionej argumentacji prawnej, to nie ma potrzeby ograniczania zdolności postulacyjnej stron w takim postępowaniu.
Z brzmienia przepisu oraz jego uzasadnienia wynika, że de lege lata skargę na przewlekłość postępowania przed sądem apelacyjnym strona może wnieść osobiście. Natomiast w przypadku skargi na przewlekłość postępowania przed Sądem Najwyższym zdolność strony do podejmowania przez nią osobiście czynności procesowych jest nadal wyłączona (art. 871 § 1 k.p.c. w związku z art. 8 ust. 2 ustawy o skardze na przewlekłość). Przepisu art. 871 § 1 k.p.c. nie stosuje się tylko w postępowaniu o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego oraz gdy stroną, jej organem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, a w sprawach własności intelektualnej rzecznik patentowy (art. 871 § 2 k.p.c.).
Skarżący K. N. wniósł osobiście skargę na przewlekłość postępowania przed Sądem Najwyższym w sprawie I CSK 3132/24. Z uwagi na treść art. 871 § 1 k.p.c. oraz brak podstaw do zastosowania art. 871 § 2 k.p.c., stanowi to brak nieusuwalny skutkujący obowiązkiem odrzucenia skargi na przewlekłość (art. 8 ust. 2 ustawy o skardze na przewlekłość w związku z art. 3941 § 3 k.p.c. w związku z art. 3986 § 3 k.p.c. w związku z art. 871 § 1 k.p.c.).
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji postanowienia.
s.h.
[a.ł]