POSTANOWIENIE
Dnia 25 marca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Zbigniew Kapiński (przewodniczący)
SSN Antoni Bojańczyk (sprawozdawca)
SSN Stanisław Stankiewicz
w sprawie Ł. Ł.
skazanego z art. 156 § 3 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 25 marca 2025 r.
zażalenia skazanego na postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 9 września 2024 r., sygn. akt I KO 32/24,
o odmowie przyjęcia wniosku skazanego o wznowienie postępowania wobec jego oczywistej bezzasadności,
w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu
z dnia 7 listopada 2019 r., sygn. akt II AKa 135/19,
utrzymującym w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu
z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. akt III K 130/19
na podstawie art. 545 § 3 k.p.k. w zw. z art. 437 § 1 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 9 września 2024 r., sygn. akt I KO 32/24, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia wniosku skazanego Ł. Ł. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 listopada 2019 r., sygn. akt II AKa 135/19, utrzymującym w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. akt III K 130/19, wobec jego oczywistej bezzasadności.
Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł skazany. Nie sformułował jednak żadnych zarzutów, a jedynie szeroko wskazał na uchybienia procesowe, jakich miały dopuścić się sądy obu instancji w toku procedowania, koncentrując się głównie na uchybieniach w zakresie realizacji prawa do obrony (obligatoryjnej), w tym niedopuszczeniu opinii sądowo-psychiatrycznej w kwestii jego stanu zdrowia psychicznego. Skarżący w istocie podtrzymał argumenty zawarte we wniosku o wznowienie postępowania, nieudolnie polemizując z argumentacją przedstawioną w zaskarżonym postanowieniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Skarżący, jak wskazano wyżej, nie sformułował żadnych zarzutów w środku odwoławczym, a jedynie powtórzył argumentację uprzednio zgłaszaną we wniosku o wznowienie postępowania mającą głównie wskazywać na naruszenie jego prawa do obrony. Nie wskazał też na żadne uchybienia proceduralne tak po stronie sądów powszechnych rozpoznających sprawę karną, jak i Sądu Najwyższego rozpoznającego sprawę z wniosku o wznowienie postępowania, a jedynie powtórzył okoliczności, które były już przedmiotem jego poprzednich wniosków o wznowienie postępowania i do których też szczegółowo odniósł się Sąd Najwyższy rozpoznając kasację. Wyraził przy tym swoje niezadowolenie z rozstrzygnięcia. Takie postąpienie, z oczywistych względów, nie mogło być skuteczne.
Nie ma racji skarżący gdy twierdzi, że Sąd Najwyższy podejmując decyzję o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania postąpił niewłaściwie. Twierdzeniu temu przeczą pisemne motywy zaskarżonego postanowienia, z których wynika, że skazany w złożonym przez siebie wniosku nie przywołał żadnych nowych (nieznanych uprzednio tak jemu, jak i sądowi) aspektów mogących jawić się jako „nowe dowody” w rozumieniu przesłanki wznowieniowej z art. 540 § 1 pkt 2a k.p.k. Bynajmniej za takie nie sposób było uznać zarzutów co do przebiegu postępowania karnego, w szczególności realizacji prawa do obrony obligatoryjnej, w tym niedopuszczeniu opinii sądowo-psychiatrycznej w kwestii stanu zdrowia psychicznego skazanego. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, wykluczone zostały ewentualne uchybienia określone w art. 439 § 1 k.p.k. w zakresie realizacji prawa do obrony. Nie zmieniają aktualności tego poglądu powtarzane twierdzenia skazanego o otwarciu przewodu sądowego czy składaniu wyjaśnień w dniach 17 i 18 sierpnia 2019 r. bez udziału obrońcy.
Jak wskazywał już Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26 lutego 2021 r., sygn. akt V KO 6/21, które zapadło na skutek złożenia przez skazanego w dniu 30 grudnia 2020 r. wniosku o wznowienie postępowania cyt.: „Nie jest wreszcie tak, że w toku rozprawy głównej przed Sądem Okręgowym w Poznaniu, a w szczególności na pierwszym jej terminie, Ł. Ł. nie korzystał z pomocy obrońcy. Wprawdzie wyznaczony obrońca z urzędu oskarżonego adw. K. C. na termin w dniu 12 lutego 2019 r. nie stawił się (k. 307), ale zastępował go prawidłowo umocowany substytut adw. P. W. (k. 329). W związku z tym nie może być mowy o wystąpieniu w sprawie bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. w zw. z art. 80 k.p.k.”. Okoliczność tę dostrzega sam skarżący, niezasadnie przy tym wskazując na konieczność udzielenia przez niego pełnomocnictwa wyznaczonemu obrońcy.
Należy też zauważyć, że w tym samym orzeczeniu Sąd Najwyższy odniósł się do podnoszonej przez skarżącego (ponownie) okoliczności niedopuszczenia opinii sądowo-psychiatrycznej w kwestii jego stanu zdrowia psychicznego. Sąd Najwyższy przyznał, iż cyt.: „Prawdą jest, że w toku tego postępowania nie dopuszczono dowodu z opinii sądowo-psychiatrycznej na okoliczność stanu zdrowia psychicznego ówczesnego oskarżonego oraz jego poczytalności tempore criminis. Rzecz wszelako w tym, że okoliczność powyższa była przedmiotem analizy Sądu Apelacyjnego, a także Sądu Najwyższego rozpoznającego kasację wniesioną przez obrońcę skazanego (postanowienie z dnia 21 sierpnia 2020 r., V KK 320/20), które to Sądy w uzasadnieniach swoich orzeczeń w sposób jednoznaczny wykazał brak uzasadnionych wątpliwości w tym przedmiocie”. Pomimo tak jednoznacznego stanowiska Sądu Najwyższego, skazany w dalszym ciągu przywołuje wskazaną okoliczność.
Końcowo odnosząc do podnoszonej przez skazanego w zażaleniu (uprzednio we wniosku o wznowienie postępowania) kwestii składania wyjaśnień w dniach 17 i 18 sierpnia 2019 r. bez udziału obrońcy, to należy zauważyć, że kwestia ta była przedmiotem analizy Sądu Najwyższego, który w zaskarżonym postanowieniu trafnie wskazał, że skazany będąc pouczonym o treści art. 245 § 1 k.p.k. z uprawnienia do kontaktu z adwokatem nie skorzystał (k. 44), zaś przesłanki do obrony obligatoryjnej nie wystąpiły. Nie może też stanowić podstawy wniosku czy zażalenia argumentacja dotycząca okoliczności związanych z merytorycznym rozpoznaniem sprawy karnej, bowiem jako taka jest niedopuszczalna w postepowaniu wznowieniowym i wskazuje wprost na oczywistą bezzasadność wniosku. Postępowanie to bowiem nie ma na celu ponownego rozpoznania sprawy oraz jej kontroli pod względem trafności i zasadności wydanego orzeczenia. Dlatego podobnie ocenić należało argumentację skarżącego co do nieprawidłowości przebiegu postępowania i wydania wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. akt III K 130/19, który przecież był przedmiotem kontroli w postępowaniu odwoławczym, zaś wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 listopada 2019 r., sygn. akt II AKa 135/19 podlegał kontroli w postępowaniu kasacyjnym. Każde z tych postępowań zainicjowane było przez obrońcę skazanego Ł. Ł. . Sąd Apelacyjny w Poznaniu - po rozpoznaniu apelacji - wyrokiem z dnia 7 listopada 2019 r., sygn. II AKa 135/19, zaskarżony wyrok sądu pierwszej instancji utrzymał w mocy, zaś Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2020 r., sygn. V KK 320/20, oddalił kasację jako oczywiście bezzasadną (art. 535 § 3 k.p.k.).
W tych realiach procesowych treść przepisu art. 545 § 3 k.p.k. obligowała Sąd Najwyższy do odmowy przyjęcia wniosku, o czym zasadnie orzeczono zaskarżonym postanowieniem. Konsekwencją powyższego był brak podstaw do rozważenia przez Sąd Najwyższy zasadności wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu zawartego we wniosku o wznowienie postępowania jako oczywiście bezzasadnego.
Kierując się przedstawionymi wyżej względami, Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.
[J.J.]
[r.g.]