POSTANOWIENIE
Dnia 7 kwietnia 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Bojańczyk
po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2025 r.
w Izbie Karnej na posiedzeniu bez udziału stron,
w sprawie R. B. ,
skazanego z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. i in.,
wniosku obrońcy z urzędu o uzupełnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2022 r. w przedmiocie przyznania wynagrodzenia za udzielenie skazanemu pomocy prawnej w postępowaniu kasacyjnym
na podstawie art. 626 § 2 k.p.k. oraz § 11 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu
p o s t a n o w i ł:
uzupełniająco zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu r. pr. K. T. – Kancelaria Adwokata i Radcy Prawnego T. s.c. w O. – kwotę 442,80 zł (czterysta czterdzieści dwa złote i osiemdziesiąt groszy), w tym 23% VAT, tytułem wynagrodzenia za sporządzenie i wniesienie kasacji na rzecz skazanego R. B. .
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 626 § 2 k.p.k., jeśli w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie nie zamieszczono rozstrzygnięcia o kosztach, jak również, gdy zachodzi konieczność dodatkowego ustalenia ich wysokości lub rozstrzygnięcia o kosztach postępowania wykonawczego, orzeczenie w tym przedmiocie wydaje odpowiednio sąd pierwszej instancji, sąd odwoławczy, a w zakresie dodatkowego ustalenia wysokości kosztów także referendarz sądowy właściwego sądu. Przepis ten znajduje zastosowanie w postępowaniu kasacyjnym w związku z wyraźnym odesłaniem (art. 637a k.p.k.).
W orzeczeniu kończącym postępowanie kasacyjne w sprawie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2022 r.) rozstrzygnięto co do zasady o kosztach sądowych związanych z tym postępowaniem (w tym zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu r. pr. K. T. – Kancelaria Adwokata i Radcy Prawnego T. s.c. w O. – kwotę 442,80 zł (czterysta czterdzieści dwa złote i osiemdziesiąt groszy), w tym 23% VAT, tytułem wynagrodzenia za sporządzenie i wniesienie kasacji na rzecz skazanego R. B. pkt. 3), jednakże przy uwzględnieniu treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 2023 r., sygn. SK 53/22 (Dz. U. z 2023 r. poz. 846) zachodzi konieczność ich dodatkowego ustalenia. Zgodnie bowiem z tym wyrokiem, § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu, z dniem 4 maja 2023 r. częściowo został uznany za niezgodny z przepisami Konstytucji RP. Wymieniony wyżej przepis utracił moc w zakresie, w jakim przewiduje wysokość opłaty stanowiącej koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszonej przez Skarb Państwa udzielonej przez radcę prawnego z urzędu w wysokości niższej niż stawka minimalna opłat za czynności radców prawnych określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265, z późn. zm.), wydanym na podstawie art. 225 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1166), dotyczącym stawek minimalnych w sprawach prowadzonych z wyboru (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2023 r., IV KK 332/23, LEX nr 3782142).
Zgodnie ze stanem prawnym ukształtowanym ww. wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, podstawą ustalenia wynagrodzenia obrońcy w przedmiotowej sprawie były przepisy rozporządzenia z dnia 22 października 2015 r. z uwzględnieniem §4 ust. 3 rozporządzenia z dnia 3 października 2016 r. Należne wynagrodzenie obrońcy w urzędu w tej sprawie wynosi zatem 720 zł (§ 11 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) i to od tej kwoty należy naliczyć podatek od towarów i usług (§ 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu).
Na marginesie jedynie wskazać należy, że w sprawie niniejszej nie ma zastosowania obowiązujące aktualnie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2024 r. poz. 764), albowiem przedmiotowa sprawa (I KK 48/22) została wszczęta i zakończona przed dniem wejścia w życie ww. rozporządzenia (tj. przed 5 czerwca 2024 r.), a mianowicie w dniu 4 stycznia 2023 r. Z § 24 ww. rozporządzenia wynika zaś, że przepisy tego rozporządzenia stosuje się do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia, a taka sytuacja – jak wskazano wyżej – nie wystąpiła w przedmiotowej sprawie.
Uwzględniając zatem okoliczność, iż zasądzona postanowieniem z dnia 26 października 2022 r. kwota 442,80 zł netto, czyli 360 zł plus VAT stanowiła połowę należnej kwoty należało dodatkowo ustalić wysokość zasądzonego na rzecz obrońcy wynagrodzenia przez podwyższenie tej kwoty o kwotę 360 zł (oraz przewidziany przez ustawę podatek od towarów i usług), czyli o kwotę 442,80 zł wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności na podstawie właściwych przepisów.
[SOP]
[a.ł]