Sygn. akt I DO 13/19

UCHWAŁA

Dnia 16 lipca 2019 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Adam Roch (przewodniczący)
‎SSN Jacek Wygoda (sprawozdawca)
‎Ławnik Anna Lichy

Protokolant Justyna Kryńska - Szufnara

po rozpoznaniu zażalenia pełnomocnika wnioskodawcy – oskarżyciela subsydiarnego R. M., na uchwałę Sądu Dyscyplinarnego przy Prokuratorze Generalnym z dnia 22 listopada 2018 r. sygn. akt PK I SD […], w przedmiocie odmowy zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora Prokuratury Rejonowej w K. – J. K., na podstawie art. 437 k.p.k. oraz art. 166 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze.

uchwala:

1. Uzupełnić uchwałę Sądu Dyscyplinarnego przy Prokuratorze Generalnym z dnia 22 listopada 2018, sygn. PK I SD […]
‎o zasądzenie na rzecz adwokata Ł. R., z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu wynagrodzenia w wysokości 900,00 zł, w pozostałej części zaskarżoną uchwałę utrzymać w mocy.

2. Zasądzić na rzecz adwokata Ł. R., z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w postępowaniu odwoławczym wynagrodzenie w wysokości 360,00 zł.

3. Kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Uchwałą z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. akt PK I SD […]
‎Sąd Dyscyplinarny przy Prokuratorze Generalnym (zwany dalej Sądem Dyscyplinarnym), po rozpoznaniu „wniosku R. M. z dnia 1 czerwca 2018 r., o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora Prokuratury Rejonowej w K. – J. K. za przestępstwo z art. 231 § 1 k.k. i art. 217 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. przez pełnomocnika polegające na tym, że w dniu 5 sierpnia 2015 r. w K. przy ul. K. […] nie dopełnił obowiązków w toku prowadzonego postępowania sprawdzającego o sygn. akt 1 Ds […] poprzez zaniechanie odebrania danych, poświadczenie nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne w decyzji kończącej postępowanie i tym samym działania na szkodę interesu R. M. to jest o czyn z art. 231 § 1 k.k. i art. 217 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.”, odmówił zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora Prokuratury Rejonowej w K. – J. K. za przestępstwo z art. 231§ 1 k.k. i art. 217 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. (k. 2-3).

Sąd Dyscyplinarny uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie stwierdził, iż „analiza wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora nie pozwala na stwierdzenie, iż zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przez J. K. – prokuratora Prokuratury Rejonowej w K. przestępstwa opisanego w art. 231 § 1 k.k. i art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k”. (k. 96-98, t. I akt PK I SD […])

Wymieniona powyżej uchwała Sądu Dyscyplinarnego z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. akt PK I SD […] została zaskarżona przez pełnomocnika wnioskodawcy R. M. zażaleniem z dnia 30 grudnia 2018 r.
‎W zażaleniu tym pełnomocnik R. M. zarzucił zaskarżonej uchwale „obrazę przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a w szczególności:

1. Art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 135
‎§ 5 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze (Dz.U.
‎z 2016 r., poz. 177 z późn. zm.) poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, dowolną, sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania i nie opartą na wiedzy oraz doświadczeniu życiowym ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego z pominięciem materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów wnioskowanych w sprawie w aktach Prokuratury Rejonowej w K. sygn. akt PR 1 Ds. […] oraz w postaci subsydiarnego aktu oskarżenia wraz z dowodami tam wskazanymi i wnioskami dowodowymi, w szczególności na okoliczność potwierdzenia tez wnioskodawcy w zakresie dotyczącym nie odebrania przez Prokuratora J. K. od wnioskodawcy danych w prowadzonym postępowaniu sprawdzającym, jak również z pominięciem wniosków wnioskodawcy, skutkujące wydaniem zaskarżonej uchwały.

2. Art 616 k.p.k. w zw. z art 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 29 ust. 1 ustawy
‎z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2018 r., poz. 1184
‎z późn. zm.) poprzez nierozpoznanie wniosku pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 26 czerwca 2018 roku o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz ustanowionego pełnomocnika z urzędu wnioskodawcy kosztów pomocy prawnej udzielnej z urzędu albowiem koszty te ani w całości ani w części
‎nie zostały pokryte przez wnioskodawcę”.

Skarżący w wywiedzionym przez siebie środku odwoławczym wniósł
‎o uchylenie uchwały sądu I instancji z dnia 22 listopada 2018 r. w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie w zakresie wniosku pełnomocnika wnioskodawcy w przedmiocie kosztów pomocy prawnej udzielnej z urzędu. Ponadto, skarżący wniósł „ewentualnie” o:

„1. zmianę uchwały Sądu I instancji z dnia 22 listopada 2018 r.
‎w zaskarżonym zakresie poprzez wydanie uchwały zezwalającej na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej Prokuratora Prokuratury Rejonowej w K. - J. K., któremu wnioskodawca zamierza przedstawić zarzut o to, że w dniu 5 sierpnia 2015 roku w K. przy ul. K. […] nie dopełnił obowiązków w toku prowadzonego postępowania sprawdzającego o sygn. akt 1 Ds. […] poprzez zaniechanie odebrania danych, poświadczenia nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne w decyzji kończącej postępowanie i tym samym działał na szkodę interesu R. M.,
‎tj. o czyn z art. 231 § 1 k.k. i art. 271 § l k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

2. zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz ustanowionego pełnomocnika
‎z urzędu wnioskodawcy za obie instancje kosztów pomocy prawnej udzielnej z urzędu albowiem koszty te ani w całości ani w części nie zostały pokryte przez wnioskodawcę” (k. 4-8).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zażalenie w części, w której skarżący kwestionuje poprawność niewyrażenia zgody przez Sąd Dyscyplinarny na pociągniecie prokuratora J. K. do odpowiedzialności karnej jest bezzasadne i to w stopniu oczywistym, i jako takie na uwzględnienie nie zasługuje.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że przepis art. 410 k.p.k., jest przepisem szczególnym w odniesieniu do art. 92 k.p.k., więc nie można, jak zrobił to skarżący zarzucić orzeczeniu naruszenia łącznie art. 92 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. W odniesieniu do zaskarżonej uchwały, wydanej po przeprowadzeniu przewodu sądowego na posiedzeniu, a więc nie na rozprawie, w oparciu jedynie o materiały przedłożone przez wnioskodawcę, można byłoby ewentualnie sformułować zarzut obrazy art. 92 k.p.k. (por. T. Grzegorczyk, Kodeks Postępowania Karnego – komentarz, Warszawa 2008, str. 288-289 teza 1, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2017 r., V KK 256/16, LEX 2224616 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8 kwietnia 2019 r., sygn. II AKa 131/18, LEX 2675303).

Formułując przywołany powyżej zarzut obrazy przez sąd pierwszej instancji art. 7 k.p.k., w zw. z art. 92 k.p.k., w zw. z art. 135 § 5 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze, skarżący powinien wskazać konkretnie w jaki sposób sąd oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, naruszył zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego,
‎a przez to nietrafnie nie dał wiary lub niesłusznie dał wiarę określonym dowodom, bądź pominął niektóre dowody, co mogło doprowadzić do odmiennego
‎rozstrzygnięcia.

W przedmiotowej sprawie sąd I instancji wydając zaskarżoną uchwałę oparł się zgodnie z art. 135 § 6 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r., Prawo o prokuraturze na wniosku i załączonych doń dowodach. Dowodami tymi, jak wynika z treści wniosku, były niesprecyzowane zresztą bliżej przez pełnomocnika wnioskodawcy „dokumenty w aktach Prokuratury Rejonowej w K., sygn. PR 1 Ds […]”.

Sąd Dyscyplinarny wydając zaskarżoną uchwałę zasadnie wskazał w jej uzasadnieniu, że: „we wniosku o uchylenie uchwały zezwalającej na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej nie przedstawiono żadnych dowodów na stwierdzenie wskazanej tezy. Nie dołączono też do wniosku żadnych konkretnych dowodów”
‎(t. I, k. 97), zatem „w omawianej sprawie nie została spełniona przesłanka dostatecznego uzasadnienia podejrzenia popełnienia przez prokuratora J. K. przestępstwa z art. 231 § 1 i § 2 k.k.” (t. I, k. 9). Zauważyć też należy,
‎że w wywiedzionym przez siebie zażaleniu pełnomocnik wnioskodawcy
‎nie wskazał na to jakie konkretnie dowody zostały przez sąd I instancji ocenione
‎z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów oraz jakie konkretnie dowody świadczące o zaistnieniu uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez prokuratora J. K. przypisanych mu przez wnioskodawcę czynów zostały przez Sąd Dyscyplinarny pominięte. Skarżący w istocie w żaden sposób nie wykazał, aby sąd I instancji dopuścił się jakiegokolwiek uchybienia procesowego, które mogło mieć wpływ na tę część rozstrzygnięcia (uchwały), w której Sąd Dyscyplinarny nie zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora J. K.. Skuteczność zarzutu opartego na art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k., (podobnie jak ma to miejsce w odniesieniu do art. 410 k.p.k.), zależy od wykazania, czego skarżący nie uczynił, że Sąd orzekający nie oparł swojego postanowienia, w realiach niniejszej sprawy uchwały, na całokształcie ujawnionych okoliczności oraz na wykazaniu przez skarżącego, że oceniając materiał dowodowy sąd dopuścił się złamania zasady określonej w art. 7 k.p.k. Prezentowane, jak ma to miejsce w niniejszej sprawie, przez skarżącego własnej – polemicznej i niezwykle ogólnikowej oceny dowodów bez wykazania konkretnego naruszenia przez sąd pierwszej instancji zasady swobodnej oceny dowodów, określonej w art. 7 k.p.k., oraz nie wskazanie konkretnych pominiętych dowodów, nie może stanowić skutecznej podstawy odwoławczej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2004 r., sygn. V KK 332/03, LEX nr: 109837; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2011 r., sygn. III KK 444/10, LEX nr: 955025, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2018 r., sygn. SNO 7/18, LEX nr: 2531297).

Odnosząc się do pkt 2 zażalenia, postawiony w nim przez pełnomocnika wnioskodawcy zarzut obrazy art. 616 k.p.k., w zw. z art. 626 § 1 k.p.k., uznać należy za zasadny. Adwokat Ł. R. zarządzeniem Prezesa Sądu Rejonowego w K., z dnia 17 kwietnia 2018 r., sygn. akt VIII Kp […] (t. I, k. 33), został wyznaczony na podstawie art. 88 § 1 k.p.k., art. 88 § 1 k.p.k., w zw. z art. 78 § 1a k.p.k., pełnomocnikiem z urzędu dla wnioskodawcy R. M.. Jako pełnomocnik z urzędu brał udział w postępowaniu przygotowawczym i związanym z nim postępowaniem
‎w przedmiocie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora J. K. przed Sądem Dyscyplinarnym przy Prokuratorze Generalnym w sprawie sygn. akt PK I SD […], kierując w imieniu swojego mocodawcy wnioski do tegoż sądu o wyrażenie zgody na pociągnięcie prokuratora J. K. do odpowiedzialności karnej.

Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k., do kosztów procesu należą m.in. wydatki stron z tytułu ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika, które to koszty stosownie do treści art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. ponosi Skarb Państwa. Sąd Dyscyplinarny wydając uchwałę w sprawie sygn. akt PK I SD […] winien stosownie do treści art. 626 § 1 k.p.k., określić w jakiej wysokości Skarb Państwa poniósł koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu Ł. R. wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 626 § 2 k.p.k., „jeżeli w orzeczeniu wymienionym w § 1 nie zamieszczono rozstrzygnięcia o kosztach, jak również gdy zachodzi konieczność dodatkowego ustalenia ich wysokości lub rozstrzygnięcia o kosztach postępowania wykonawczego, orzeczenie w tym przedmiocie wydaje odpowiednio sąd pierwszej instancji, sąd odwoławczy (...)”.

Z tych też powodów należało uchwalić jak powyżej. Mając na uwadze fakt,
‎iż adwokat Ł. R. działając jako pełnomocnik z urzędu skierował do Sądu Najwyższego środek odwoławczy od uchwały Sądu Dyscyplinarnego przy prokuratorze Generalnym, należało przyznać mu wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu za tę czynność. Wysokość kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata
‎z urzędu określono na podstawie §17 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 5 i 6 oraz ust. 4 pkt 3 w zw. z §17 ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

O obciążeniu Skarbu Państwa kosztami postępowania orzeczono na podstawie art. 166 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze.

aw