I CSK 2327/24

POSTANOWIENIE

23 czerwca 2025 r.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Maciej Kowalski

na posiedzeniu niejawnym 23 czerwca 2025 r. w Warszawie
‎w sprawie z powództwa V. spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąw W.
‎przeciwko R. R.
‎o zapłatę,
‎na skutek skargi kasacyjnej R. R.
‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu
‎z 29 grudnia 2023 r., I AGa 225/22,

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;

2. zasądza od R.R. na rzecz V. spółki
‎ z ograniczoną odpowiedzialnością w W. 2700 (dwa
‎ tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów
‎ postępowania kasacyjnego z odsetkami w wysokości odsetek
‎ ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia
‎ pieniężnego za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia
‎ niniejszego orzeczenia R.R. do dnia zapłaty.

(a.z.)

UZASADNIENIE

W skardze kasacyjnej wywiedzionej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 29 grudnia 2023 r. pozwana R. R. wniosła o przyjęcie skargi do rozpoznania na podstawie art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c.

Zdaniem skarżącej skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona ponieważ powódka w pozwie wniosła o zasądzenie od pozwanej 195 512,08 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych. Powódka nie wniosła ani alternatywnie o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie, ani na dalszym etapie postępowania nie zmieniła żądania w zakresie odsetek. W tym stanie rzeczy uznać należy, że Sąd Apelacyjny przyznał powódce świadczenie uboczne (odsetki ustawowe za opóźnienie) które nie było objęte żądaniem powódki, co prowadzi do konkluzji, że zaskarżone orzeczenie, w zakresie przyznającym powódce odsetki ustawowe za opóźnienie, jest wadliwe. W tym kontekście pozwana wskazała na art. 321 § 1 k.p.c.

Powódka w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniosła o odmowę przyjęcia jej do rozpoznania i zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 398⁹ § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.

Mając powyższe na względzie podkreślić należy, że cel wymagania przewidzianego w art. 398⁴ § 2 k.p.c. może być osiągnięty jedynie przez prawidłowe powołanie i wyczerpujące uzasadnienie istnienia przesłanek o charakterze publicznoprawnym, które - zgodnie z art. 398⁹ § 1 k.p.c. - będą mogły stanowić podstawę oceny skargi kasacyjnej pod kątem przyjęcia jej do rozpoznania.

Powołanie się na oczywistą zasadność skargi kasacyjnej (art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c.) stawia skarżącemu szczególnie wysokie wymagania. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, podzielanym przez doktrynę, oczywista zasadność skargi oznacza, że dla przeciętnego prawnika podstawy wskazane w skardze prima facie zasługują na uwzględnienie. Sytuacja taka będzie miała miejsce tylko wtedy, gdy bez wątpienia wystąpiły zarzucane uchybienia, jest pewne, że miały one wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia albo podniesione we wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania argumenty oczywiście uzasadniają zasadność wniesionego środka prawnego. Oczywiste jest przy tym tylko to, co można dostrzec od razu - bez potrzeby głębszej analizy czy przeprowadzenia wnikliwych badań lub dociekań. Innymi słowy, podnoszone uchybienia muszą mieć kwalifikowany charakter i być dostrzegalne na pierwszy rzut oka - już nawet przy pobieżnej lekturze skargi (zob. m.in. postanowienia SN: z 27 kwietnia 2006 r., I CZ 15/06; z 7 maja 2010 r., V CSK 459/09; z 15 czerwca 2018 r., III CSK 38/18; z 17 grudnia 2019 r., IV CSK 307/19, z 28 stycznia 2022 r., I CSK 584/22; z 7 czerwca 2023 r., I CSK 742/23; z 20 października 2023 r., I CSK 1673/23).

Podkreślenia wymaga, że przesłanka z art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c. obejmuje jedynie uchybienia przepisom prawa materialnego albo procesowego, zarzucanym sądowi drugiej instancji w skardze kasacyjnej, o charakterze elementarnym, które polegają w szczególności na oparciu rozstrzygnięcia na wykładni przepisu oczywiście sprzecznej z jednolitą i ugruntowaną jego wykładnią przyjmowaną w orzecznictwie i nauce prawa, na zastosowaniu przepisu, który już nie obowiązywał względnie na oczywiście błędnym zastosowaniu określonego przepisu w ustalonym stanie faktycznym.

Należy też wskazać, że zgodnie z powszechnie aprobowanym w orzecznictwie i nauce prawa stanowiskiem, o przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania w związku z wystąpieniem przyczyny kasacyjnej z art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c. nie decyduje per se nawet oczywiste naruszenie konkretnego przepisu, lecz jego skutek polegający na wydaniu oczywiście nieprawidłowego orzeczenia, które nie może się ostać (zob. np. postanowienie SN z 1 grudnia 2023 r., I CSK 5300/22 i przywołane tam orzecznictwo).

Skarżąca nie przedstawiła przekonujących od razu, widocznych prima facie, twierdzeń wykazujących racje podważające rozstrzygnięcie poddane krytyce i zaskarżeniu.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono stanowisko, że nie stanowi naruszenia art. 321 § 1 k.p.c. zasądzenie - w miejsce żądanych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, „zwykłych” odsetek ustawowych za opóźnienie. Kluczowy jest tu bowiem przedmiot żądania, którym były odsetki ustawowe i okoliczność, że wysokość zasądzonych odsetek jest niższa niż żądanie pozwu (zob. wyrok SN z 29 stycznia 2025 r., II CSKP 1616/22).

Zastosowanie przez sąd orzekający w sprawie wykładni danego przepisu akceptowanej w orzecznictwie Sądu Najwyższego wyłącza możliwość uznania, że sąd ten w sposób oczywisty naruszył ten przepis i tym samym przyjęcie, że skarga kasacyjna pozwanej jest oczywiście uzasadniona.

W sprawie nie zachodzi także nieważność postępowania, którą Sąd Najwyższy bierze pod rozwagę - w granicach zaskarżenia - z urzędu (art. 398¹³ § 1 k.p.c.).

Z tych względów, na podstawie art. 398⁹ § 2 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 1¹ i 3 w zw. z art. 99 w zw. z art. 108 § 1 w zw. z art. 398²¹ w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. przy uwzględnieniu § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 4 pkt 2 oraz § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

[a.ł]

‎