Sygn. akt I CSK 1963/22

POSTANOWIENIE

Dnia 23 listopada 2022 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Beata Janiszewska

w sprawie z powództwa I. P.
‎przeciwko K. Ż.
‎o uznanie za niegodnego dziedziczenia,
‎na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 23 listopada 2022 r.,
‎na skutek skargi kasacyjnej powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze
‎z dnia 15 grudnia 2020 r., sygn. akt II Ca 458/20,

1. odrzuca skargę kasacyjną;

2. zasądza od I. P. na rzecz K. Ż. kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Powódka I. P. wniosła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze, uwzględniającego apelację pozwanej K. Ż. w sprawie o uznanie za niegodną dziedziczenia.

W skardze kasacyjnej jako wartość przedmiotu zaskarżenia podano kwotę 50 000 zł. Wartość przedmiotu sporu wskazana w pozwie wynosiła 30 000 zł, a wartość przedmiotu zaskarżenia w apelacji wniesionej przez pozwaną – 50 000 zł. W toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie zaszły zdarzenia uzasadniające taką zmianę wartości przedmiotu sporu, a w konsekwencji – wartości przedmiotu zaskarżenia.

Na skutek wezwania skierowanego do skarżącej przez Sąd Okręgowy, a zmierzającego do wyjaśnienia powyższej rozbieżności, powódka podniosła, że wskazanie w skardze kwoty 50 000 zł wynika z faktu uprzedniego oznaczenia w ten sposób wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji strony przeciwnej. Nadto podniesiono, że Sąd drugiej instancji zaakceptował tę wartość, o czym świadczy wysokość pobranej opłaty od apelacji oraz treść rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna podlegała odrzuceniu.

Zgodnie z art. 398² § 1 zd. 1 k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna
‎w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy
‎i ubezpieczeń społecznych – niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Tymczasem
‎w przedmiotowej sprawie, która ma charakter stricte cywilny, wartość ta wynosi
‎30 000 zł.

Choć skarżąca jako wartość przedmiotu zaskarżenia podała kwotę 50 000 zł, to nie uczyniła tego skutecznie. Określenie wartości przedmiotu sporu następuje bowiem według sumy właściwej w chwili wniesienia pozwu i tak określona wartość pozostaje niezmieniona do końca postępowania, chyba że nastąpi zmiana powództwa pociągająca za sobą zmianę wartości przedmiotu sporu. Dotyczy to także postępowania kasacyjnego (por. post. Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2016 r., III CZ 46/16).

Sąd Najwyższy nie jest związany wskazaną przez strony wartością przedmiotu zaskarżenia i może dokonać jej sprawdzenia na podstawie akt sprawy, z pominięciem zasad określonych w art. 25 i 26 k.p.c. Sprawdzenie jest niezbędne wówczas, gdy od tej wartości zależy dopuszczalność skargi kasacyjnej (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 18 marca 2015 r., III CSK 419/14). Z tego względu pominięcie przez Sąd Okręgowy błędnego wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji nie mogło mieć znaczenia dla sprawy; rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów, jeżeli strona uważała je za błędne, podlegało zaskarżeniu na odrębnych zasadach, natomiast nadpłacona opłata od apelacji podlega zwrotowi w odpowiedniej części.

Skarga kasacyjna była więc niedopuszczalna z uwagi na art. 398² § 1 k.p.c., wobec czego powinna być odrzucona już przez Sąd drugiej instancji na podstawie art. 398⁶ § 2 k.p.c. Jako że zaniechał on tej czynności, to skarga podlegała odrzuceniu przez Sąd Najwyższy zgodnie z art. 398⁶ § 3 k.p.c. O kosztach orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, ich wysokość ustalając na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 398⁶ § 3 k.p.c. w zw. z art. 398⁶ § 2 k.p.c. i art. 398² § 1 k.p.c., należało orzec jak w sentencji.

[as

ał]